15 (1999) W dwusetną rocznicę śmierci Stanisława Augusta

Spis treści

Sante Graciotti, Jak pamiętam Profesora Liberę 11

Artykuły i rozprawy

Michael G. Mller, Tolerancja religijna a sprawa dysydentów w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku 19
Résumé 28
Dominique Triaire, Histoire et écriture dans les “Mémoires” de Stanislas Auguste 31
Streszczenie 40
Richard Butterwick, Stanisław August Poniatowski — patriota oświecony i kosmopolityczny 41
Summary 54
Zofia Zielińska, Geneza upadku orientacji rosyjskiej u progu Sejmu Cztero-letniego w opinii ambasadora Stackelberga 57
Résumé 93
Dorota Dukwicz, Ambasador Otto Magnus von Stackelberg wobec króla Stanisława Augusta w przededniu sejmu rozbiorowego w latach 1773--1775  95
Résumé 109
Jerzy Dygdała, U początków polityki wewnętrznej Stanisława Augusta w latach 1764-1768 (na przykładzie Prus Królewskich) 111
Résumé 134
Andrzej Rottermund, Polski grand tour, czyli problem królewskiej podróży do Italii 135
Résumé 147
Alina Dzięcioł, Biblioteka Stanisława Augusta Poniatowskiego na Zamku Królewskim w Warszawie 149
Anna Grześkowiak-Krwawicz, U początków czarnej i białej legendy Stanisława Augusta 165
Résumé 183
Aleksandra Norkowska, „Le Roi-Soleil?” O kreowaniu królewskiego mitu solarnego w poezji okolicznościowej czasów stanisławowskich 185
Résumé 201
Magdalena Ślusarska, Muza litewska Stanisławowi Augustowi albo o „litewskości” króla 203
Résumé 226
Daniel Beauvois, Un proche bien encombrant de Stanislas-Auguste: Jean Potocki et ses papillonnements politico-diplomatiques entre la Grande Diète et le voyage au Maroc (avec une lettre inédite) 229
Streszczenie 246
Janusz Ryba, Stanisław August Poniatowski i jego niesforny poddany — Jan hrabia Potocki 247
Résumé 254
Małgorzata Czerniakowska, Gdańskie echa elekcji i koronacji króla Stanisława Augusta 257
Résumé 267
Bolesław Oleksowicz, Maciejowice. U źródeł hagiograficznej legendy Kościuszki 269
Résumé 291
Krystyna Maksimowicz, Afera Adama Łodzi Ponińskiego w świetle poezji okolicznościowo-politycznej czasu Sejmu Czteroletniego 293
Résumé 320

Recenzje i noty

Krystyna Zienkowska, Stanisław August Poniatowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1998 (Jerzy Michalski) 325

Dylemat dobra i zła w filozofii francuskiego oświecenia. Rozważania w związku z książką Bronisława Baczki „Job, mon ami”, Gallimard, Paris 1997 (Marian Skrzypek) 342

Zagadki Sejmu Czteroletniego. Teksty zebrał i ustalił Edmund Rabowicz. Komentarze opracowali Bernard Krakowski i Edmund Rabowicz. Do druku przygotował Jerzy Kowecki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996 (Zbigniew Goliński) 363

Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce. Z antologią dramatu. Wstęp i opracowanie Irena Kadulska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997 (Magdalena ślusarska) 370

Adam Naruszewicz, Gwido, hrabia Blezu. Tragedya. Posłowiem opatrzył Zdzisław Libera, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1997 (Tomasz Chachulski) 372

Michał Dymitr Krajewski, Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący. Wstęp i opracowanie Irena Łossowska, Wydawnictwo Dydaktyczne Wydziału Polonistyki, Warszawa 1998 (Zbigniew Goliński) 373

Denis Diderot, Kubuś Fatalista i jego pan. Przełożył Tadeusz Żeleński (Boy). Weryfikacja przekładu i komentarz Elżbieta Skibińska-Cieńska i Marcin Cieński. Wstęp Marcin Cieński, Ossolineum, Wrocław 1997 (Marian Skrzypek) 376

Jacek Staszewski, Jak Polskę przemienić w kraj kwitnący... Szkice i studia z czasów saskich. „Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie”, Olsztyn 1997 (Krzysztof M. Dmitruk) 380

Wojciech Kriegseisen, Ewangelicy polscy i litewscy w epoce saskiej (1696-1763). Sytuacja prawna, organizacja i stosunki międzywyznaniowe, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1996 (Zofia Zielińska) 382

Stanisław Roszak, środowisko intelektualne i artystyczne Warszawy w poło-wie XVIII wieku. Między kulturą sarmatyzmu i oświecenia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997 (Krzysztof M. Dmitruk) 383

Zmierzch kultury staropolskiej. Ciągłość i kryzysy (wieki XVII-XIX). Pod redakcją Urszuli Augustyniak i Adama Karpińskiego, Wydawnictwo Naukowe Semper Warszawa 1997 (Krzysztof M. Dmitruk) 385

Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie. Praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Stasiewicz i Stanisława Achremczyka, „Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie” nr 147, Olsztyn 1996 (Krzysztof M. Dmitruk) 387

Richard Butterwick, Poland’s Last King and English Culture. Stanisław August Poniatowski 1 732-1 798, Clarendon Press, Oxford 1998 (Anna Grześkowiak-Krwawicz) 389

Oświeceni wobec rozbiorów Polski. Praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Grobisa, Wydawnictwo Uniwersytetu 1:,ódzkiego, Łódź 1998 (Anna Grześkowiak-Krwawicz) 390

Kościuszko — powstanie 1 794 r. — tradycja. Materiały z sesji naukowej w 200-lecie powstania kościuszkowskiego 15-16 kwietnia 1994 r. Pod redakcją Jerzego Koweckiego, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1997 (Magdalena Ślusarska) 392

Anna Grześkowiak-Krwawicz, Gdańsk oświecony. Szkice o kulturze literackiej Gdańska w dobie Oświecenia, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1998 (Krzysztof M. Dmitruk) 396

Piotr Ugniewski, Między absolutyzmem a jakobinizmem. „Gazeta Lejdejska” o Francji i Polsce 1788-1794, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1998 (Anna Grześkowiak-Krwawicz) 398

Jeremy Black, Europa XVIII wieku 1 700-1 789. Przełożyl Jaroslaw Mikos, PIW, Warszawa 1997 (Teresa Kostkiewiczowa) 399

Mieczysław Klimowicz, Oświecenie. Wydanie piąte zmienione i rozszerzone, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998 (Teresa Kostkiewiczowa) 402

Mieczysław Klimowicz, Polsko-niemieckie pogranicza literackie w XVIII wieku. Problemy uczestnictwa w dwu kulturach, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1998 (Teresa Kostkiewiczowa) 404

Alina Aleksandrowicz, Izabela Czartoryska. Polskość i europejskość, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998 (Renata Magdalena Motyka) 406

Teresa Kostkiewiczowa, Studia o Krasickim, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1997 (Zbigniew Goliński) 409

Piotr Żbikowski, „...bolem śmiertelnym ściśnione mam serce...” Rozpacz oświeconych u źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Loepoldinum, Wrocław 1998 (Teresa Kostkiewiczowa) 412

Wśród pisarzy oświecenia. Studia i portrety. Pod redakcją Antoniego Czyża i Stanisława Szczęsnego, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997 (Andrzej K. Guzek) 414

Od oświecenia do romantyzmu. Prace ofiarowane Piotrowi Żbikowskiemu. Pod redakcją Gustawa Ostasza, Stanisława Uliasza, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1997 (Teresa Kostkiewiczowa) 416

Myśl, słowo i milczenie. Wokół zagadnień świadomości literackiej i praktyki twórczej. Pod redakcją Piotra Żbikowskiego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1997 (Magdalena Górska) 418

Joanna Zawadzka, Kronika serc czułych. Stereotypy polskiej powieści sentymentalnej pierwszej połowy XIX wieku, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1997 (Danuta Kowalewska) 422

Wilno teatralne. Pod redakcją Mirosławy Kozłowskiej. ART-Program. Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy, Interlibro, Warszawa 1998 (Tomasz Chachulski) 424

Edmund Kotarski, Gdańska poezja okolicznościowa XVIII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997 (Magdalena Ślusarska) 426

Le Siécie de Rousseau et sa postérité. Mélanges offerts à Ewa Rzadkowska. Edités par Izabella Zatorska et Andrzej Siemek, Uniwersytet Warszawski, Katedra Romanistyki, Warszawa 1998 (Zofia Sinko) 427

Justyna Łukaszewicz, Carlo Gołdom w polskim oświeceniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997 (Teresa Kostkiewiczowa) 432

Listy z prowincji. Korespondencja wizytatorów generalnych, rektorów i nauczycieli ze Szkoła Główna Koronna 1779-1794. Zebrała, wstępem i przypisami oraz indeksami opatrzyła Kamilla Mrozowska. Archiwum Dziejów Oświaty, t. XII pod redakcją Kaliny Bratnickiej, Wydawnictwa Instytutu Historii PAN, Warszawa 1998 (Irena Szybiak) 434

Marian Skrzypek, Filozofia Diderota, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1996 (Teresa Kostkiewiczowa) 435

Stefan Zabieglik, Wiek doskonalenia. Z filozofii szkockiego oświecenia, „Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej” 558, Filozofia nr III, Gdańsk 1997 (Marian Skrzypek) 437

Pod jedną koroną. Kultura i sztuka w czasach unii polsko-saskiej. Katalog zredagowały Maria Męclewska, Barbara Grądkowska-Ratyńska. Przekład artykułów Barbara Ostrowska. Redaktor artystyczny Bożena Steinborn, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 1997 (Krzysztof M. Dmitruk) 439

Alina Żórawska-Witkowska, Muzyka na dworze Augusta II w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 1997 (Krzysztof M. Dmitruk) 441

Michel Delon, Pierre Malandain. Littérature française du XVIIIe siècle, Presses Universitaires de France, Paris 1996, Coll, „Premier Cycle” (Izabella Zatorska) 442

“Dix-huitiéme siècle”. Revue annuelle publiée par la Société Française d’Étude du XVIIIe siécle, n° 28, 1996: L’Orient, PUF, Paris 1996 (Izabella Zatorska) 445

“Dix-huitiéme siècle”. Revue annuelle publiée par la Société Française d’Étude du XVIIIe siécle, n° 29, 1997: Le Uin, PUF, Paris 1997 (Izabella Zatorska) 447

„Das achtzehnte Jahrhundert (Wolfenbüttel), Jg. 22, H. 1, 1998, Enzyklopädien, Lexika und Wőrterbücher im 18. Jahrhundert (Tadeusz Namowicz) 449

15