Spis treści
Artykuły i rozprawy
Jarosław Czubaty (Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa), Zalążek nowego bytu czy „nowy twór polityki arcy-Machiavela”? Księstwo Warszawskie w oczach rządzących i rządzonych 11
Résumé 27
Maciej Janowski (Instytut Historii PAN, Warszawa; Central European University, Budapeszt), Rozpacz oświeconych? Przemiana polskiego języka politycznego a reakcje na upadek Rzeczypospolitej 29
Résumé 60
Martyna Deszczyńska (Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa) „Religia stanu” w opiniach duchowieństwa Księstwa Warszawskiego 61
Résumé 77
Adam Kucharski (Instytut Historyczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń), Wizja świata w relacji szlacheckiego peregrynanta z czasów saskich. Wrażenia Felicjana Józefa Piaskowskiego z podróży europejskiej (1717––1720) 79
Résumé 102
Noty o autorach 105
Recenzje i noty
Literatura konfederacji barskiej, t. 3: Wiersze, t. 4: Silva rerum. Pod redakcją Janusza Maciejewskiego oraz Agnieszki Bąbel, Agaty Grabowskiej-Kuniczuk i Jacka Wójcickiego, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2008 (Barbara Wolska) 109
„Censura Reflexionum Amici ad Amicum...”. Pismo polityczne w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego z 1733 roku. Opracował, tłumaczył i wstępem poprzedził Rafał Niedziela, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2007 (Jerzy Dygdała) 116
George Burnett, Obraz obecnego stanu Polski. Tłum. Marek Urbański, wyd. Sławomir Górzyński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2008 (Jerzy Dygdała) 119
Franciszek Karpiński, Wiersze zebrane, cz. I. Wydał Tomasz Chachulski. „Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia”, t. 5, Wydawnictwo IBL, Fundacja „Akademia Humanistyczna”, Warszawa 2005 (Marcin Cieński) 128
Tomasz Kajetan Węgierski, Organy. Poema heroikomiczne. Wydała Aleksandra Norkowska, Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia, t. 7, Wydawnictwo IBL, Fundacja „Akademia Humanistyczna”, Warszawa 2007 (Roman Dąbrowski) 136
Wiersze polityczne czasu konfederacji targowickiej i sejmu grodzieńskiego 1793 roku. Opracowała Krystyna Maksymowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008 (Barbara Wolska) 138
Polski poemat heroikomiczny późnego oświecenia. Antologia. Wybór, opracowanie, wstęp Roman Dąbrowski, Księgarnia Akademicka, Kraków 2007 (Zofia Rejman) 144
Wincenty Reklewski, Pienia wiejskie. Wydał Jerzy Snopek, „Biblioteka Pisarzy Polskiego Oświecenia” t. 6, Wydawnictwo IBL, Fundacja „Akademia Humanistyczna”, Warszawa 2007 (Tomasz Chachulski) 147
Voltaire, Eklezjasta treściwie. Cztery przekłady polskie z doby oświecenia. Opracował Jacek Wójcicki, Collegium Columbinum, Kraków 2008 (Izabela Zatorska) 148
Joshua Reynolds, Pisma o sztuce. Wybór. Wstęp Maria Poprzęcka. Przekład i opracowanie Jacek Jaźwierski. Redakcja naukowa Andrzej Pieńkos, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007 (Magdalena Górska) 149
Wojciech Bogusławski in memoriam. Wybór, opracowanie, redakcja zbioru Maria Bajer, Danuta Kamińska, Stowarzyszenie Golęczewian, „Arkusz Golęczewski” 2007, nr 2, Golęczewo 2007; Wojciech Bogusławski i jego późne prawnuki. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w 250. rocznicę urodzin Wojciecha Bogusławskiego 16 kwietnia w Starej Pomarańczarni w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Polskie Towarzystwo Historyków Teatru, Warszawa 2007; Wojciech Bogusławski – ojciec teatru polskiego. Pod red. Krzysztofa Kurka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2009 (Barbara Judkowiak) 152
W stronę Francji... Z problemów literatury i kultury polskiego Oświecenia. Praca zbiorowa pod red. Elżbiety Z. Wichrowskiej, wydano nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007 (Wojciech Kaliszewski) 163
Stanisław Janeczek, Edukacja oświeceniowa a szkoła tradycyjna. Z dziejów kultury intelektualnej i filozoficznej. Wydawnictwo KUL, Lublin 2008 (Kazimierz Puchowski) 168
Maria Rutkowska, Terminologia dramatu i teatru w polskim Oświeceniu. Biblioteka Badań nad Wiekiem Osiemnastym, Studia nr III, Instytut im. Oskara Kolberga, Poznań 2007 (Krzysztof Kurek) 176
Barbara Judkowiak, Wzgardzony wielogłos. Kultura teatralna czasów saskich i jej tradycje. Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, Poznań 2007, UAM w Poznaniu, Seria Filologia Polska, nr 102, Kolekcja Teatralna, red. D. Ratajczakowa, E. Kalemba-Kasprzak, K. Kurek (Irena Kadulska) 185
Roman Magryś, Bohater literacki powieści stanisławowskiej. Poszukiwanie współczesnej interpretacji artystycznego fenotypu. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007 (Grzegorz Zając) 187
Agnieszka Jakuboszczak, Sarmacka dama. Barbara Sanguszkowa (1718– 1791) i jej salon towarzyski. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008 (Paweł Pluta) 194
Piotr Ugniewski, Media i dyplomacja. „Gazette de France” o sejmie rozbiorowym 1773–1775. Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006 (Dorota Dukwicz) 198
Marek Mosakowski, Strategie wymazywania. Kobiece bohaterki w męskich tekstach francuskiego Oświecenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007 (Iza Zatorska) 200
Józef Skrabski, Paolo Fontana. Nadworny architekt Sanguszków. Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 2007 (Michał Kłosiński) 201
Ewa Manikowska, Sztuka – ceremoniał – informacja. Studium wokół królewskich kolekcji Stanisława Augusta. Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2007 (Aleksandra Janiszewska) 204
Aleksandra Bernatowicz, Niepodobne do rzeczywistości. Malowana groteska w rezydencjach Warszawy i Mazowsza 1777–1820. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2006 (Magdalena Górska) 206
Nekrologi
Mieczysław Klimowicz (1919-2008) (Marcin Cieński) 213
Zbigniew Goliński (1925-2008) (Józef Tomasz Pokrzywniak) 221
24 (2008)